Hoe herken je een overprikkeld kind?
Werken in digitale overvloedHeb jij ze weleens in de klas, leerlingen die lamlendig zijn, prikkelbaar of niks willen? Die ineens boos worden, of moeite hebben met concentratie? Het zou zomaar kunnen dat ze last hebben van een fenomeen dat steeds vaker voorkomt: overprikkeling.
Bij het woord overprikkeling denk je misschien aan kinderen met NAH, ADD of HSP. Ook als je online zoekt zul je dit woord meestal tegenkomen in combinatie met een bepaalde aandoening. Maar overprikkeling wordt algemener en kan je bij al je leerlingen (en bij jezelf!) tegenkomen.
Maar hoe komt dat eigenlijk?
Door de digitalisering is de stroom informatie die wij dagelijks te verwerken krijgen, enorm groot geworden. Er wordt wel gezegd dat wij tegenwoordig per dag evenveel prikkels binnenkrijgen als een oermens in een jaar. Onze digitale media produceren doorlopend prikkels in de vorm van licht, pings, bewegend beeld, likes, feeds, foto’s, berichtjes, nieuwsberichten, oproepen, reclamebanners en teasers. Doordat we niet alleen voor ons (school)werk, maar ook voor onze ontspanning op digitale media zitten, is deze stroom prikkels en informatie onbegrensd. Ook in het openbare leven gaat dit door: beeldschermen op het perron met snel afwisselende inhoud, een variatie aan bliepjes bij de zelfscankassa en auto’s met een orkest aan geluiden om ons het rijden zo veilig mogelijk te maken. Ons brein functioneert echter nog hetzelfde als in de oertijd. Het kan al die informatie soms niet meer aan. En dan ontstaat overprikkeling.
Wat is overprikkeling?
Overprikkeling zou je een informatie-file kunnen noemen. Het brein kan de aangeboden informatie niet zo snel verwerken als dat het wordt aangeboden en het verwerken stagneert. Je voelt je overladen en dat is ook precies wat er aan de hand is. Kinderen reageren daar op verschillende manieren op, maar zijn zich meestal niet bewust dat ze overprikkeld zijn. Ze voelen zich gewoon moe, zijn sjagrijnig of kunnen niks hebben.
Kunnen kinderen leren als ze overprikkeld zijn?
Vaak denken wij dat kinderen het heerlijk vinden om op een scherm te werken. Ze zijn er immers niet vanaf te krijgen! Maar in werkelijkheid maakt de overload aan prikkels hen passief. Het lijkt misschien alsof schermen heel goed werken om de aandacht van kinderen te trekken en vast te houden, ‘maar ze bewerkstelligen het tegendeel: de aandacht verslapt juist door veel te veel prikkels’, zegt breinexpert Elke Geraerts. Een kind kan zelfs niet meer goed leren als het te veel prikkels ervaart.
Overprikkeling bij je leerlingen te voorkomen: 4 tips!
Hoe kun je voorkomen dat je leerlingen gehinderd worden in het leren door een te veel aan prikkels?
- Het belangrijkste is dat het brein geregeld rust nodig heeft. Het kan niet altijd maar consumeren. Zorg daarom dat er voldoende afwisseling is tussen digitaal en offline werken. Verschillende digitale lesprogramma’s geven extra prikkels in de vorm van geluidjes, beloningsfiguurtjes of bewegend beeld. Veel van die prikkels zijn erop gericht stresshormonen of dopamine aan te maken. Die hormonen moeten ook weer zakken, anders blijven ze in het lichaam aanwezig en zorgen voor een voortdurend gevoel van rusteloosheid. Bouw daarom beweging in om deze stresshormonen af te voeren.
- Werk met je leerlingen aan focus. We kunnen vaak geen weerstand bieden aan alle digitale prikkels. Ze nemen ons gewoonweg mee. Zo zijn ze ook ontwikkeld. Maar als we doorlopend meegenomen worden, ervaren we geen diepgang meer en dat zorgt volgens Geraerts op de lange duur voor lamlendigheid en verminderde energie. Bewust oefenen met concentratie is enorm waardevol voor je leerlingen, omdat ze hiermee zelfcontrole ontwikkelen.
- Zorg voor een schermbeleid. Volgens Geraerts is het belangrijk dat scholen richtlijnen opstellen over schermgebruik, zodat de hoeveelheid prikkels binnen de perken blijft.
- Voorkom afleiding. Reclamebanners, social media of games onder de les, zorgen voor nog meer prikkels, zowel extern (Probeer nu deze game!) als intern (‘Zal ik dat level van vanochtend stiekem even afmaken?’). Al deze onnodige extra prikkels creëren nog meer onrust voor het brein en verhogen de kans op overprikkeling.
Myndr kan je bij een aantal van deze tips ondersteunen! Met de Myndr-switch kun je werken aan focus, kun je de hoeveelheid digitale informatie reguleren, kun je afleiding buiten de deur houden en krijg je inzicht in het schermgebruik van je leerlingen. Plan een demo als je meer wilt weten!
Probeer Myndr kosteloos uit
Je kunt de Myndr-switch 6 weken vrijblijvend proberen. In deze periode helpen we je om het internet op school veilig te reguleren. Meld je aan en je kunt gelijk beginnen!
- Meteen beginnen
- Geen aanpassingen op het netwerk
- Geen kosten vooraf *
* Je ICT beheerder kan kosten in rekening brengen voor het installeren van de gratis Myndr plugin.
Reacties